ضیاء الدین خطیر

چه زمانی به ایران برگشتید؟
فروردین ماه 1356 بود که به ایران برگشتم و یک دوربین « نیکون « 135 خریدم و 15 اردیبهشت ماه همان سال هم به عنوان عکاس به استخدام مدرسه تلویزیون و سینما دانشکده صدا و سیما درآمدم و ماهیانه نیز 2 هزار تومان حقوق می گرفتم.

پول کمی نبود، درست است؟
بله، آن زمانها پول زیادی بود و برای من که با مادرم زندگی می کردم همیشه مقدار زیادی از آن باقی می ماند.

عکس ها را باید تحویل جایی می دادید؟
دقیقا. ما آن زمان عکس ها را می گرفتیم و تحویل صدا و سیما می دادیم.

راه فراری وجود نداشت؟
بهیچوجه. چرا که فیلم ها باید در آتلیه ظاهر می شد، دیگر هیچ راه گریزی وجود نداشت. ضمن اینکه خود ما هم اصلا به این چیزها فکر نمی کردیم.

اگر بخواهید عکاسی را تعریف کنید، تعریف شما از عکاسی چیست؟
به اعتقاد من عکاسی هنر نیست، بلکه یک صنعت است و یک عکاس باید آگاهی لازم را در زمینه هندسی داشته باشد تا بتواند عکس های خوبی بگیرد.

دوربین تا چه اندازه در موفقیت یک عکاس مهم است؟
راستش را بخواهید، داشتن دوربین درجه یک و دوربین درجه چهار هیچ تفاوتی با هم ندارند. چرا که این استعداد عکاس است که در این زمینه تعیین کننده است. دوربین نیکون همان عکسی را می گیرد که دوربین لایکای روسی می گیرد. پس این عکاس است که باید خطوط هندسی را بداند تا با هر دوربینی بتواند عکس خوب بگیرد.

چه کارهایی انجام می دادید و چرا انجام می دادید؟
من بیشتر کارهای تکنیکال می کردم، کارهایی که هضم آنها برای خیلی ها در همین زمان هم سخت و دشوار است. (در همین زمان عکس 3 بعدی پرتره ای را نشان می دهد و می گوید؟ این عکس دو نیم رخ سمت راست و عکس دوم از همان شخص دو نیم رخ سمت چپ را نشان می دهد که با دیدن آن می توان متوجه شد که کدام نیم رخ زیباتر است ) اما اینکه چرا این کارها را انجام می دادم را هم باید بگویم؟

اگر صادقانه بفرمائید سپاسگزار خواهم شد؟
راستش دوست داشتم با عکس های خودم حال کسانی که به عکاسان پیشکسوت بی احترامی می کردند را بگیرم.

برای گرفتن یک عکس خوب چه فاکتورهایی را باید رعایت کرد؟
متریال خوب. منبع نور خوب. RAM خوب و …. . البته لازم است این واقعیت را هم بگویم که شما اگر یک « مموری « داشته باشید، نباید آن را پاک کنید و اگر قرار است عکسی را هم ببینید بهتر است روی مانیتور دوربین این کار را انجام دهید. شما نباید مموری را در آورده و عکس های آن را چاپ کنید، چرا که چاپی که اول می گیرید، با آنالوگ هیچ تفاوتی ندارد، اما چاپ بعدی آن، با همان کیفیت دیگر غیرممکن است.

اگر زمان به عقب برگردد، باز عکاسی را انتخاب می کنید؟
ا که نه. من زندگی و جوانی خود را روی این صنعت گذاشته ام و اگر صد بار دیگر هم برگردم باز هم انتخابم رشته عکاسی خواهد بود.

به لحاظ اقتصادی عکاسی توانست شما را به آنچه می خواستید، نزدیک کند؟
راستش نه! من چون دفتر داشتم به لحاظ اقتصادی آن رشدی که منظور شماست را نکرده ام. من بیشتر کارهایی که می کردم آزمایشگاهی و میکروسکوپی بود و برای جراحان پلاستیک کارآیی داشت.

دفتر شما کجا بود؟ و آیا هنوز هم عکاسی می کنید؟
دفتر ما خیابان فلسطین، خیابان آذر یعنی پشت بیمارستان مدائن بود و چون دیگر کار ما به آن صورت رشد نداشت ترجیح دادم آن را تعطیل کنم و الان هم 7 سال است که دیگر عکاسی نمی کنم!

در آلمان شاگرد کدام چهره نامی بودید؟
من در آلمان شاگرد پروفسور آدولف فریدریش بوتنانت که جایزه شیمی نوبل را داشت و عکاسی هم می کرد، بودم.

ارتباط شیمی با عکاسی چه نوع ارتباطی است؟
ببینید، علم شیمی 100 درصد به علم عکاسی کمک می کند. شما اگر علم شیمی نداشته باشید، هیچ گاه نمی توانید عکاس خوبی باشید!

نصیحت و پیشنهاد شما به جوانان علاقه مند به رشته عکاسی چیست؟
من از جوانانی که تازه گام به این عرصه گذاشته اند، می خواهم که هرگز خودشان را دست کم نگرفته و برای رسیدن به موفقیت مطلوب صبر داشته باشند.

شما هم در عکاسی شاگردی کرده اید؟
مگر می شود شاگردی نکرده باشم. من شاگرد آقایان خادم، مرحوم امیراصلانی و … بوده ام که به این موضوع هم افتخار می کنم.

زیباترین عکسی که تا به امروز گرفته اید، کدام عکس بوده است؟
عکسی که از مادر خود در سن 90 سالگی گرفته ام را به همه عکس های دیکرم ترجیح می دهم!

چه چیزی در دنیای عکاسی امروز، شما را آزار می دهد؟
اینکه از زمانی که عکاسی، آکادمیکی شد، دوستان به عکاسان سنتی بی حرمتی می کنند، مرا سخت آزار می دهد. اینکه امروز عکاسان ما نمی دانند که عبداله مجتهدی کیست؟ نوشید که بود؟ خادم چه تحولی در عکاسی بوجود آورد و…. البته بد نیست در همین جا واقعیتی دیگر را هم برای شما بازگو کنم. امروز وضعیت عکاسی ما به گونه ای شده است که اگر آدمی دکترای عکاسی هم داشته باشد، برای گرفتن جواز باید برود و برای عضویت در اتحادیه امتحان بدهد!

تفاوت عکس های امروز با عکس های گذشته در چیست؟
راستش عکس های امروزی همه ساختگی هستند، اما عکس های قدیمی واقعی تر بودند، هر چند که روتوش هم بر روی آنها انجام می گرفت.

حرف آخر؟
حرف آخر من این است که برای رسیدن به موفقیت باید تلاش کرد و از چالش ها نترسید!